BỆNH MAREK

Marek là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra. Virus gây viêm hệ thần kinh vận động, đặc biệt là thần kinh ở cánh, làm tăng sinh tế bào Lympho nên hình thành các khối u ở trong cơ thể, ở buồng trứng, làm giảm hoặc ngừng đẻ. Bệnh xảy ra hầu hết ở các nước có nuôi gà công nghiệp.

I – ĐỘNG VẬT CẢM THỤ BỆNH MAREK

Bệnh xảy ra chủ yếu ở các loại gà. Cũng có một số báo cáo cho biết bệnh xảy ra ở một số gia cầm khác.

II – NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH MAREK

Bệnh gây ra do virus thuộc nhóm Herpes. Chỉ có một Serotype gây bệnh trên gà. Khả năng gây bệnh của virus thay đổi sau mỗi lần phân lập khác nhau. Virus chỉ sống trong tế bào không sống được ngoài tế bào( môi trường ngoài cơ thể). Do vậy người ta gọi là” Cellassiated”. Ở trong cơ thể, virus nhận vỏ bao bọc bảo vệ từ những tế bào da của vật chủ. Do vậy nó có khả năng chống lại những ảnh hưởng có hại của môi trường. Virus rất khó bảo quản trong trạng thái đông khô. Còn chủng virus không gây bệnh thường ở trên gà tây. Loại này lại dễ dàng bảo quản trong trạng thái đông khô.

III – PHƯƠNG THỨC TRUYỀN LÂY

– Nhiễm qua môi trường chuồng trại bị nhiễm mầm bệnh truyền theo đường hô hấp.

– Do hít thở phải và qua đường hô hấp.

– Lây truyền qua lông, sự bài tiết mầm bệnh được ghi nhận kể từ khi gà nhiễm bệnh đến lúc thải mầm bệnh ra môi trường là 14 ngày. Mầm bệnh thải ra kéo dài 7 tuần. Những chất bài tiết ra có kèm theo mầm bệnh là lông và da( tế bào do bong ra kèm các lông rụng).

– Lây nhiễm qua dụng cụ chăn nuôi bị nhiễm bệnh hoặc người chăn nuôi mang mầm bệnh từ chuồng này qua chuồng khác.

IV – TRIỆU CHỨNG

+ Biểu hiện các khối u trong cơ thể gà ở giai đoạn 5-15 tuần tuổi, gây nên trạng thái da, niêm mạc màu nhợt nhạt, giảm ăn, đi tiêu chảy và giảm tỷ lệ đẻ( do khối u buồng trứng).

+ Đi lại khó khăn, bại liệt, sã cánh một bên( do viêm dây thần kinh vận động ở cánh và đùi).

+ Hô hấp khó khăn và bị mù mắt.

+ Tỷ lệ chết từ 5-30% tuỳ thuộc vào chủng virus gây bệnh và giống gà.

V – BỆNH TÍCH

– Sưng tổ chức thần kinh vận động nằm ở dọc cột sống( phía trong xương giáp với tuỷ sống).

– Dây thần kinh hông và cánh thấy sưng to, màu xám hoặc vàng và bị phù.

– Khối u do tăng sinh bạch cầu, nằm rải rác bất cứ chỗ nào trong cơ quan nội tạng cũng như ở xương, cơ và da. Những khối u trong cơ quan nội tạng giống hệt như các khối u trong bệnh Leucosis.

– Gan nổi hạt do hiện tượng thấm dịch.

– Buồng trứng có khối u và nhiều vùng xám lớn.

– Tim nhợt nhạt do bị thấm dịch hoặc có khối u hạt trong cơ tim.

– Da đôi khi sần sùi giống như vẩy cứng và màu hơi nâu.

– Trong cơ bắp đôi khi có vệt trắng hoặc khối u nhỏ.

– Tuyến Bursa thường teo nhỏ.

VI – CHẨN ĐOÁN

– Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và bệnh tích.

– Lấy bệnh phẩm lây nhiễm trên phôi gà hay môi trường tế bào hoặc bằng phản ứng kết tủa khuếch tán trên thạch để phân lập và giám định virus.

– Chẩn đoán phân biệt với bệnh Leucosisl. Bệnh Leucosisl cũng có khối u và tăng sinh trong cả tuyến Burs. Còn bệnh Marek thì teo nhỏ.

VII – PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH

a) Phòng bệnh

+ Phòng bằng vaccine HVT là một loại virus thuộc nhóm Herpes ở gà tây. Nó không gây bệnh cho gà nên được sử dụng để phòng bệnh cho gà. Vaccin dùng cho gà 1 ngày tuổi và tiêm dưới da. Việc phòng bệnh bằng vaccine không hoàn toàn ngăn trở bệnh khi cơ thể nhiễm virus Marek. Nó chỉ ảnh hưởng đến tiến trình phát triển bệnh tích( giảm bệnh tích khối u và giảm viêm dây thần kinh cánh và đùi), tỷ lệ chết giảm.

Khi sử dụng vaccine này virus không bài xuất ra ngoài nhiều.

– Không nên dùng vaccine(HVT) cho gà giống gốc,  vì kháng thể có trong gà bố mẹ truyền qua trứng sang con có thể làm trung hoà với virus(HVT) trong những đàn gà con khi mới tiêm phòng.

+ Phòng bằng vaccine CHV:

Người ta làm giản độc nhân tạo hay giảm độc tự nhiên virus(HVT) để phòng bệnh cho gà 1 ngày tuổi, virus CHV sau khi chủng sẽ lây lan trong đàn, do đó không cần thiết phải tiêm vaccine toàn bộ đàn. Đặc biệt kháng thể của gà con được nhận từ mẹ trong những đàn gà giống đã được chủng vaccine( CHV) sẽ không ảnh hưởng bởi vaccine khi dùng cho gà 1 ngày tuổi, vì thế vaccine dùng cho gà giống bố mẹ là rất tốt.

+ Giới thiệu một số vaccine do Pháp sản xuất dung phòng bệnh marek.

– Vaccin Crymarex: Vaccin sống đông khô chủng HVT-FC 126. Chủng dưới da gà con 1 ngày tuổi.

– Vaccin Cryomarex: Vaccin sống đông khô kết hợp 2 chủng HVT-FC 126 và chủng SB1 chủng dưới da cho gà con 1 ngày tuổi.

b) Trị bệnh

Không có thuốc trị bệnh này.

Cuối cùng, bà con có thể xem thêm về các bệnh trên gia cầm tại đây !

Chúc bà con nuôi dưỡng thành công!

TRỢ GIÚP

TRUNG TÂM THƯƠNG MẠI & GIẢI PHÓNG THÚ Y TRỊNH THUỶ